Рускиот енергетски гигант Газпром на 2 мај соопшти дека претрпел рекордна годишна загуба минатата година бидејќи европскиот пазар практично бил затворен за извоз на гас поради санкциите поради воената операција на Москва во Украина.

Руската државна фирма претрпе нето загуба од 629 милијарди рубљи односно 6,9 милијарди долари во 2023 година. За споредба претходната 2022 година оваа компанија за заврши годината со нето добивката од 1,23 трилиони рубљи односно со речиси 14 милиони долари.

Видете и ова:

ЕУ е многу помалку зависна од рускиот гас, но сè уште не се откажува од него

Резултатите се показател за големото влијание на западните санкции врз Русија по започнатата воена офанзива во февруари 2022 година.

Во времето кога Москва ја започна својата инвазија на Украина, ЕУ беше во голема мера зависна од Русија за гас. Русија учествуваше со повеќе од 40 отсто од увозот на гас во ЕУ, снабдувајќи од 95 отсто од унгарскиот гас до десет отсто од гасот во Шпанија во 2021 година, според податоците на официјалната статистичка служба Еуростат. Сепак, најголемиот нето увозник на руски гас во ЕУ беше Германија со 55 милијарди кубни метри во 2021 година, што претставуваше повеќе од 65 отсто од увозот на гас во земјата.

Увозот на руски гас во ЕУ сега е намален за околу една третина во споредба со пред руската инвазија на Украина. Според податоците на Евростат, во третиот квартал од 2021 година, 39 отсто од гасот во ЕУ доаѓа од Русија. Две години подоцна, во третиот квартал од 2023 година, тој износ е намален на 12 отсто.

Членките на НАТО се длабоко загрижени поради неодамнешните зголемени хибридни акции на Русија кои ги погодуваат Чешка, Естонија, Германија, Латвија, Литванија, Полска и Обединетото Кралство. Во соопштението од Алијансата е наведено дека овие нциденти се дел од интензивираната кампања на активности што Русија продолжува да ги спроведува низ евроатлантската област, вклучително и на територијата на Алијансата.

„Ова вклучува саботажа, акти на насилство, сајбер и електронско мешање, кампањи за дезинформација и други хибридни операции. Сојузниците на НАТО ја изразуваат својата длабока загриженост поради хибридните акции на Русија, кои претставуваат закана за безбедноста на сојузниците“, се вели во соопштението објавено на 2 мај.

Видете и ова:

Украински државјанин осуден во САД за илјадници хакерски напади

Оттаму велат дека се солидаризиаат со погодените сојузници.

„Ќе дејствуваме индивидуално и колективно за да ги решиме овие акции и ќе продолжиме тесно да се координираме. Ќе продолжиме да ја зајакнуваме нашата отпорност и да ги применуваме и унапредуваме алатките што ни се на располагање за да се спротивставиме и да се спротивставиме на руските хибридни акции и ќе се погрижиме Алијансата и сојузниците да се подготвени да одвратат и да се бранат од хибридни акции или напади“, се вели во соопштението.

НАТО го осудува однесувањето на Русија и ја повикува Русија да ги исполни своите меѓународни обврски, додавајќи дека активностите на Русија нема да ги одвратат сојузниците да продолжат да ја поддржуваат Украина.

Американското министерство за правда на 1 мај соопшти дека украински државјанин е осуден на 13 години и седум месеци затвор за над 2.500 хакерски напади со злонамерни софтвери каде што барал повеќе од 700 милиони долари за откуп.

На 24 годишниот Јарослав Васински Судот му наложи да плати над 16 милиони долари како реституција. Васински ја користел варијантата на злонамерен ( ransomware) софтвер именуван како Содинокиби/ Ревил (Sodinokibi/REvil) и јавно ги изложувал податоците на жртвите кога тие не ги платиле барања за откуп.

Видете и ова:

Хакерите не барале откуп од МЕПСО за компјутерскиот напад

Васински се изјасни за виновен по обвинението од 11 точки кое го товари за заговор за извршување измама и поврзани активности во врска со компјутери, оштетување на заштитени компјутери и заговор за перење пари.

Васински беше уапсен во Полска во октомври 2021 година. Во март 2022 година, тој беше екстрадиран во САД. Според судот, 24-годишниот Васински бил член на групата Ревил и заедно со соучесниците, хакирале илјадници компјутери ширум светот барајќи откуп за неоткривање на личните податоци на жртвите

Американскиот претседател Џо Бајден на 2 мај го бранеше правото на протести, но инсистираше на тоа дека „мора да надвладее ред“. До ова изјава дојде откако универзитетските кампуси низ Соединетите држави се соочуваат со немири поради протести против војната во Газа.

„Несогласувањето е од суштинско значење за демократијата.Но, несогласувањето никогаш не смее да доведе до неред“, изјави Бајден.

Тензиите на колеџите и универзитетите се зголемуваат во изминативе денови, бидејќи некои демонстранти одбиваат да ги отстранат логорите, а надлежните бараат помош од полицијата за да ги расчистат со сила, што доведе до судири кои го привлекоа вниманието на политичарите и медиумите.

Видете и ова:

Критики за Бајден зошто нема коментар за студентските протести во американските универзитети

Бајден изјави дека протестите не го поттикнале да го преиспита својот пристап кон војната. Тој, исто така, ги отфрли напорите да се искористи ситуацијата за „да се освојат политички поени“.

Универзитетот Колумбија, каде што започна сè, ги суспендираше студентите по ќор-сокакот во преговорите за прекин на демонстрациите. Студентите на Универзитетот Колумбија ќе ги полагаат завршните испити од далечина по речиси 300 апсења за време на протестите на кампусот претходно оваа недела.

Протестите беа предизвикани од гневот поради израелската офанзива на Газа, во која загинаа повеќе од 34 000 Палестинци. Израел ја започна офанзивата откако околу 1200 Израелци и странци, главно цивили, беа убиени, а 253 други беа однесени во Газа како заложници кога Хамас, прогласен за терористичка организација од САД и Европската Унија, ги нападна израелските позиции на 7 октомври минатата година во близина на границата со Појасот Газа.

Официјални претставници на Европската унија (ЕУ) велат дека рестриктивните мерки против Косово ќе бидат укинати кога за тоа ќе одлучат земјите-членки на ЕУ, а не косовските политичари.

„Останува на земјите-членки да ја разгледаат ситуацијата и потоа заедно со европските институции да одлучат дали ќе ги укинат мерките или не. Можам само да потврдам дека разговорите се уште се во тек, а можам да ве потсетам дека мерките не се уште подигнати“, изјави на 2 мај портпаролот на ЕУ, Петер Стано.

Овој коментар на портпаролот Стано во Брисел доаѓа откако косовскиот премиер Албин Курти изјави дека се исполнети сите барања на ЕУ за укинување на казнените мерки против Косово.

Во јуни минатата година, ЕУ воведе мерки против Косово, откако косовските власти ги игнорираа барањата за деескалација на ситуацијата во општините со српско мнозинство на север.

Видете и ова:

Српските пратеници ја изгласаа новата Влада

Казнените мерки што ЕУ ги наметна за Косово се однесуваат на привремено суспендирање на работните групи за Спогодбата за стабилизација и асоцијација, непоканување на Косово на средби на високо ниво и прекинување на билатералните посети.

Исто така, укинати се и средствата за Косово кои беа планирани со Инвестициската рамка и инструментите за претпристапна помош - ИПА 2024 година.

Неколку дипломатски извори изјавија за РСЕ во Брисел на крајот на април дека мнозинството земји-членки на ЕУ се за укинување на рестриктивните мерки за Косово. Единствената разлика меѓу земјите-членки беше дали мерките треба да се укинат веднаш или постепено.

Со 152 гласа „за“, 61 „против“ и ниту еден воздржан, пратениците во Собранието на Србија на 2 мај на јавно гласање гласаа за новата Влада на Србија. Претходно со мнозинство гласови беше одлучено програмата на Владата да се гласа јавно, со прозивка на пратениците.

Собраниската расправа за новата Влада траеше повеќе од 6 часа. Новата влада, како што е предложена, ќе има 25 министерства и пет министри без ресор.

Премиерот и лидер на владејачката Српска напредна партија (СНС), Милош Вучевиќ, за време на неговото излагање во српскиот парламент изјави дека членството во Европската унија (ЕУ) останува стратешка цел.

„Полноправното членство во ЕУ останува стратешка цел на Србија“, рече Вучевиќ, но додаде дека „не може да се игнорира фактот дека процесот е оптоварен со новововедените политички критериуми“.

Видете и ова:

Добри односи со Кина, Русија, САД и членство во ЕУ се приоритети за Србија, рече мандатарот Вучевиќ

Тој изјави дека очекувањата на ЕУ се поврзани со Србија да се „понижи“ со признавањето на независноста на Косово и да се приклучи на санкциите против Русија поради нејзината инвазија на Украина. Тој изјави дека Србија ќе направи се за да го спречи приемот на Косово во Советот на Европа, иако, како што вели, шансите се мали.

Вучевиќ три часа пред пратениците во српското Собрание на седницата за избор на новата Влада го презентираше своето излагање. Владата беше формирана четири и пол месеци по вонредните парламентарни избори, на кои прогресивците освоија над половина мнозинство во републичкото собрание. Рокот за избор на новата Влада е 6 мај.

Претседателот на Партијата за слобода и правда (СПП), Драган Ѓилас, оцени дека предложениот мандатен кабинет Милош Вучевиќ е „неважен“ како претходната Влада предводена од Ана Брнабиќ, бидејќи, како што рече, сите одлуки во Србија ги носи претседателот Александар Вучиќ.

Тој додаде дека не го послушал разголувањето на мандатарот, бидејќи, како што рече, тоа што го пишува таму „нема врска со реалниот живот“.

„Александар Вучиќ и СНС успеаја со невозможното, да не исполнат ниту едно ветување што го дадоа пред 2012 година, почнувајќи од Косово, преку истрагата за 24 спорни приватизации, борбата против криминалот и корупцијата. Денес, според официјалните податоци на меѓународните организации, Србија е прва во Европа по Русија и Белорусија по корупција, шампион на Европа по инфлација, а долгот се зголеми од 15 на 35 милијарди“, рече Ѓилас.

Новата српска Влада ќе има 25 министерства и пет министри без ресор. Новиот премиер на Србија е мандатарот Милош Вучевиќ, а во владиниот состав се и две лица кои веќе се наоѓаат на црната листа на САД – Александар Вулин - вицепремиер и Ненад Поповиќ- министер без ресор.

Кој ќе формира нова Влада по парламентарните избори 8 мај, беше главното прашање по кое си испратија пораки претставниците на политичките партии. На само 6 дена пред одржување на изборите претседателот на СДСМ Димитар Ковачевски изјави дека „тој што не може да формира влада изгубил на изборите“.

„Прво, тој што не може да формира влада значи изгубил на изборите бидејќи влада се формира со минимум 61 пратеник. Ќе видиме како ќе бидат финалните резултати на 8 мај, бидејќи изборите уште не се завршени и тогаш ќе може да се разговара во однос на формирање на влада“ изјави Ковачевски по средбата со претставниците на раководството на Стопанската комора на северозападна Македонија.

Актуелниот министер за надворешни работи Бујар Османи кој беше и кандидат за претседател на коалицијата „ Европски фронт“ предводена од ДУИ изјави дека не може да има Влада без двојно мнозинство, парламентарното од 61 пратеник плус Бадентерово, а таквите тврдења ги темелеше на Охридскиот рамковен договор.

„Епа изгледа треба пак да нацртам. Еве ви кажувам без ДУИ нема бадентер, а без бадетер нема функционална Влада“, изјави Османи на денешната прес конференција.

Видете и ова:

ВМРО-ДПМНЕ пријавиле најмногу донации за изборната кампања

Ова доаѓа по неколку јавно искажани ставови на опозициската ВМРО-ДПМНЕ со кои ја отфрла можност за постизборно коалицирање со ДУИ. Потпретседателот на ВМРО- ДПМНЕ и носител на листа во 4. изборна единица Александар Николоски изјави дека со лидерот на ДУИ Али Ахмети е исклучена секаква соработка.

„Ние сме многу сериозни дека ДУИ ќе оди во опозиција, јас сум свесен дека до првиот круг најголем дел од политичката елита и дел од граѓаните во Македонија мислеа дека блефираме и дека го правиме тоа за политички поени,“ изјави Николовски на 2 мај во интервју.

Претходно, лидерот на ВМРО-ДПМНЕ, Христијан Мицкоски, деновиве изјави дека идната влада ќе ја предводи неговата партија, и дополни дека во неа ќе учествува и коалицијата на албанските опозициски партии кои на изборите настапува под името Вреди.

Во меѓувреме, опонентите од албанскиот политички блок се расправаат околу тоа кој ќе го одржи последниот митинг в понеделник ( 6 мај) на тетовскиот плоштад.

Градоначалникот на општината Тетово Биљал Касами кој е дел од опозициската коалиција „Вреди“ денеска (2 мај) изјави дека на градскиот плоштад во Тетово на 6 мај коалицијата „Вреди“ ќе го одржи завршниот митинг за парламентарните избори на 8 мај и за тоа не одлучува вицепремиерот Артан Груби.

„Артан Груби не е тој кој одредува кој и кога ќе одржи предизборни митинзи. Не сме во полициска држава. И со ова Артан Груби и ДУИ покажуваат дека дека се со паметот на Путин, со размислувањето на Русија. Тие побараа дозвола од полицијата, законот не предвидува собирите да добијат дозвола или организаторите на собирите да добијат дозвола од полицијата, законот предвидува општините да стопанисуваат со јавните простори“, изјави Касами.

Претходно Арбр Адеми од Европскиот фронт апелира до албанската опозиција да ја преиспита својата одлука, и да се определат за друг простор или некој друг ден.

„Оваа ненадејна одлука на албанската опозиција не дека е во спротивност со принципите на взаемно разбирање и соработка за да има слободни и демократски избори, туку претставува и провокација да се наштети на јавната безбедност и мирот“, изјави неодамна Адеми .

Во првиот круг од претседателските избори разликата во гласови меѓу Османи како кандидат на коалицијата „Европски фронт“ и освоените гласови од Арбен Таравари кандидат на коалицијата „ Вреди“ изнесува 696 гласа. Османи освои 14 726, а неговиот противник Таравари заврши со 14 030 гласови.

Се враќа цената на осигурувањето за аавтоодоговорност на ниво како пред 25 април годинава, одлучи Комисијата при Министерството за финансии за осигурување од автомобилска одговорност која напрви измени на тарифата за премии за осигурување на денешниот состанок ( 2 мај) и ги достави до Владата.

„ Предложените измени се насока на утврдување на опсег од 15 отсто до 30 проценти, во кој друштвата за осигурување можат да го определат делот на премијата за вршење дејност на осигурување од автомобилска одговорност, а за секој износ на овие трошоци над 30 отсто, да побараат претходна согласност од Агенцијата за супервизија на осигурување“, се наведува во соопштението од Министерството за финансии.

Ова значи враќање на цената на осигурувањето од автоодговорност на ниво од пред 25 април 2024 година.

Во соопштението е наведено дека Комисијата најдоцна до 30 септември секоја година до Владата ќе доставува предлог за минимална и максимална стапка на техничка премија за осигурување за следната година.

Предлог-одлуката на Комисијата, како што информира Министерството за финансии, е доставена на усвојување до Владата.

Видете и ова:

Агенција за супервизија на осигурување: Неоправдано е поскапувањето на автомобилското осигурување

Ставот на Комисијата за осигурување од автомобилска одговорност е поткрепен со мислењето на Агенцијата за супервизија на осигурувањето како регулатор дека ваквото постапување на друштвата за осигурување влијае врз стабилноста, сигурноста и предвидливоста на функционирање на целиот систем на осигурување во насока на штета на осигурениците, односно сопствениците на моторни возила.

„Состојбите на пазарот ќе се следат и во наредниот период и ќе се преземаат соодветни одлуки, врз основа на анализи и во еден отворен и транспарентен процес. Во врска со донесените одлуки од страна на осигурителните компании за зголемување на висината на бруто-премијата за осигурување од автомобилска одговорност во втората половина од април 2024 година, Министерството за финансии ја свика Комисијата за осигурување од автомобилска одговорност која одржа седници на 26, 29 и 30 април и 2 мај 2024 година, со цел да ги разгледа сите аспекти од носењето на овие одлуки“, потенцираат од Министерството за финансии.

Претходно, денеска Агенцијата за супервизија на осигурувањето ја повика Владата, согласно своите законски надлежности, да ги заштити правата на осигурениците и преку измени во тарифникот да ги намали цените на полисите за задолжително осигурување од автомобилска одговорност.

Нацрт-резолуцијата за воспоставување меѓународен ден за комеморација на геноцидот во Сребреница е испратена на гласање до Генералното собрание на ОН, изјави постојаниот претставник на Босна и Херцеговина во ОН.

„По неколку рунди инклузивни консултации, конечниот предлог на резолуцијата „Меѓународен ден на сеќавање и комеморација на геноцидот во Сребреница во 1995 година“ од страна на меѓурегионалната основна група е испратена до претседателот на Генералното собрание на ОН Денис Френсис и сите постојани мисии во ОН“, напиша на социјалната мрежа Х порано позната како Твитер, постојаниот претставник на Босна и Херцеговина во ОН, Златко Лагумџија.

Во јули 1995 година, повеќе од 8.000 босански муслимани мажи и момчиња беа собрани и убиени од силите на босанските Срби во Поточари во близина на источниот град Сребреница, најголемото масовно убиство во Европа по Втората светска војна.

Видете и ова:

Невладини во Србија ги повикаа властите да ја поддржат резолуцијата на ОН за геноцидот во Сребреница

Масакрот е прогласен за геноцид со различни пресуди и на Меѓународниот кривичен трибунал за поранешна Југославија (МКТЈ) и на Меѓународниот суд на правдата (МСП).

Резолуцијата, која ќе го прогласи 11 јули за Меѓународен ден на сеќавање на геноцидот во Сребреница, беше иницирана од Германија и Руанда, а е ко-спонзорирана од САД, Франција, Босна и други земји.

Се очекува таа да биде ставен на гласање во Генералното собрание на почетокот на мај и да се одбележи почнувајќи од следната година, 30-годишнината од геноцидот.

Конечниот нацрт,во кој имаше увид РСЕ, го осудува секое негирање на геноцидот во Сребреница, како и дејствијата што ги величат осудените воени злосторници и извршители на злосторства против човештвото и геноцид.

Во неа се нагласува важноста од завршување на процесот на пронаоѓање и идентификување на останките на жртвите на геноцидот во Сребреница и повикува на континуирано гонење на неговите сторители кои допрва треба да бидат изведени пред лицето на правдата.

Видете и ова:

ЕУ го осуди негирањето на геноцидот во Сребреница на митингот во Бања Лука

Досега, повеќе од 50 лица се осудени на околу 700 години затвор за нивната улога во геноцидот во Сребреница.

Водачите на босанскиот српски ентитет, Република Српска, и Србија изразија луто противење на резолуцијата, за која тврдат дека Србите ќе ги означи како „геноцидна нација“. Србија е поддржана од Русија и Кина.

На 30 април, рускиот претставник во ОН, Василиј Небензја, ја отфрли резолуцијата како „еднострана“ и „политички обоена“. Небензја рече дека овој потег нема да промовира помирување меѓу народите на Босна и Херцеговина.

Лидерот на Република Српска, Милорад Додик, постојано се закануваше дека ако резолуцијата биде усвоена, ентитетот „ќе се повлече од процесот на одлучување во Босна“.

Додик, кој беше санкциониран од САД и Велика Британија поради неговите напори да го поткопа Дејтонскиот мировен договор, редовно го повторуваше своето негирање на геноцидот во Сребреница.

Српскиот претседател на Србија, Александар Вучиќ, смета дека резолуцијата треба да биде подложена на гласање во Советот за безбедност на ОН, а не во Генералното собрание.

За разлика од резолуциите претставени на Генералното собрание, оние што се ставени на гласање во Советот за безбедност може да бидат подлежат на вето од која било од неговите постојани пет членки, меѓу кои се и Русија и Кина.

Техеран воведе серија санкции против група од американски и британски компании и поединци, вклучително и британскиот министер за одбрана Грант Шапс, поради нивната поддршка за Израел во неговата војна во Појасот Газа.

Во соопштението на 2 мај, иранското Министерство за надворешни работи рече дека британските официјални лица и ентитети се санкционирани поради „намерната поддршка“ на Обединетото Кралство за Израел, вклучително и „вршење терористички акти“ кои го загрозуваат регионалниот мир.

Санкциите, исто така, се насочени кон неколку воени функционери, вклучувајќи го командантот на кралските воздухопловни сили Акротири, Сајмон Клок, од британска воздухопловна база на Кипар што ја користат борбените авиони на РАФ за да ги гаѓаат бунтовниците Хути, кои се подредени во Иран, во Јемен.

Во посебна транша од санкциите, Иран ги таргетираше производителите на оружје со седиште во САД и високите членови на тинк-тенковите на јастребите поради нивната поддршка на Израел.

Видете и ова:

Јеменските Хути нападнаа брод во Индискиот Океан

На санкционирате ќе им бидат замрзнати банкарските сметки во Иран и нема да им се издаваат визи за влез на иранска територија.

Иако влијанието на овие мерки останува нејасно, тие се чини дека се во голема мера симболични.

Израел ја започна својата офанзива во Газа во октомври 2023 година како одмазда за ненадејниот напад врз израелските населби предводени од Хамас, кој е означен како терористичка организација од Соединетите држави и Европската унија.