Вести
„Арикл 19“ и „МИМ“: медиумските закони контра слободата на медиумите
Организацијата посочува дека во законот премногу „широко се поставени забрани за програмите“ и тие ќе имаат „ефект на замолчување на медиумите, и можат да доведат до арбитрарни ограничувања на легитимното изразување“.
И од Македонскиот Институт за Медиуми денеска изразија загриженост за, како што наведоа, штетните последици од прифаќањето на амандманите со кои Агенцијата за медиуми добива ингеренции да ги контролира и печатените и интернет- медиумите, а приватните телевизии да се кофинансираат со средства од буџетот на државата.
Со прифаќањето на овие решенија, Владата практично ја враќа првичната верзија на законот, со што потврдува дека јавните расправи и дискусии биле само фарса, со цел да се озакони целосната контрола врз медиумскиот систем во земјава, се вели во соопштението на МИМ.
види ги сите денешни вести
Испечатени гласачките ливчиња за двојните избори на 8 мај
Се дистрибуираат гласачките ливчиња низ избирачките места во Северна Македонија за претстојните парламентарни и претседателски избори, закажани за 8 мај, објавува МИА според информации од Државната изборна комисија (ДИК).
Од печатницата „Киро Дандаро“ во Битола се дистрибуира избирачкиот материјал низ цела држава, а од ДИК очекуваат дека дистрибуцијата ќе биде комплетна до крајот на денот.
„Екипите се на терен, вкупно треба да бидат дистрибуирани околу 3.600.000 гласачки ливчиња. Досега, не се евидентирани никакви проблеми при дистрибуцијата на избирачкиот материјал, велат од ДИК.
На вториот круг од претседателските избори право на глас имаат 1.814.317 избирачи, а на парламентарните избори 1.815.350 избирачи.
Полицаец вклучен во грабнување, изнуда и закани за убиство
Полицаец е вмешан во грабнување и разбојништво на маж во Скопје. Заедно со уште двајца скопјани, се осомничени, дека го киднапирале, го избоделе и истепале, па му се заканиле дека ќе го убијат него и неговиот татко доколку не им исплати 10.000 евра.
„Додека полицискиот службеник возел, двајцата други осомничени му се заканувале на оштетениот и му нанеле убодни рани со нож во ногата и во рамото. Кога стигнале под мостот, насилно го извадиле од автомобилот и сите тројца физички го нападнале со удари со клоци и тупаници по целото тело, нанесувајќи му тешки повреди.“, се вели в осоопштението од обвинителството.
Настанот се случил на 23 април откако двајцата скопјани лишиле од слобода едно лице, така што го повикале да излезе со изговор дека им е потребна помош, а потоа присилно го внеле во автомобил кој го управувал полицаецот и се упатиле кон мостот на улицата “Беласица”.
Додека полицискиот службеник возел, двајцата други осомничени му се заканувале на оштетениот и му нанеле убодни рани со нож во ногата и во рамото. Кога стигнале под мостот, насилно го извадиле од автомобилот и сите тројца физички го нападнале со удари со клоци и тупаници по целото тело, нанесувајќи му тешки повреди.
„Му одзеле околу 8.000 денари колку што имал оштетениот со себе во моментот, а потоа го пуштиле да си оди со закана дека доколку до 1 мај не им исплати 10.000 евра ќе го убијат и него и неговиот татко.“, велат од обвинителството.
Јавен обвинител од Основното јавно обвинителство Скопје донесе наредба за спроведување истражна постапка против две лица кои како соизвршители се осомничени за кривични дела – Разбојништво и Противправно лишување од слобода .
Основното јавно обвинителство Скопје до Основниот кривичен суд Скопје достави предлог за определување мерка притвор за двајцата осомничени против кои постапува. Едниот од нив е во бегство и притворската мерка ќе започне да се применува од неговото пронаоѓање и лишување од слобода, велат од Обвинителството.
Полициски службеник против кого постапката е издвоена и ќе ја води Одделението за гонење кривични дела сторени од лица со полициски овластувања и припадници на затворската полиција при Основното јавно обвинителство за гонење на организиран криминал и корупција.
Русија го стави украинскиот лидер Зеленски на списокот за „потраги“
Руското Министерство за внатрешни работи отвори „кривичен случај“ против украинскиот претседател Володимир Зеленски и го стави на „списокот на барани лица“, објавија руските државни медиуми на 4 мај. Конкретните обвиненија не беа идентификувани.
Зеленски, кој ја водеше својата земја низ целосната руска инвазија која започна во февруари 2022 година, се приклучува на долгата листа на странски функционери под различни кривични потерници, вклучително и многу водачи од Централна и Источна Европа.
Во март 2023 година, Меѓународниот кривичен суд во Хаг издаде налог за апсење на рускиот претседател Владимир Путин под обвинение за депортација на украински деца во Русија, воено злосторство според меѓународното законодавство.
Инаку вчера на 3 мај украинскиот претседател Володимир Зеленски го одбележа 800-тиот ден од почетокот на општата руска инвазија, велејќи дека „сите Украинци“ и сојузниците на Украина мора да направат се за да ги блокираат плановите на Кремљ.
Тој рече дека Украина се соочува со нова фаза, додавајќи дека „окупаторот се подготвува да се обиде да ги прошири офанзивните операции“, пренесе украинскиот сервис на Радио Слободна Европа.
Од друга страна, портпаролката на руското Министерство за надворешни работи, Марија Захарова, рече дека Кремљ е подготвен да ги разгледа „сериозните“ предлози за решавање на конфликтот врз основа на постоечката „реалност“ и земајќи ги предвид безбедносните грижи на Русија, вклучително и ветувањето на Киев дека ќе остане воено неутрален.
Претставници на Хамас во Каиро на преговори за прекин на огнот во Газа
Претставници на Хамас, кој САД и ЕУ го сметаат за терористичка организација, се во Каиро на разговори за евентуален прекин на огнот во Газа и ослободување на некои од заложниците, изјави претставник на Хамас за Ројтерс. На преговорите е присутен и директорот на американската Централна разузнавачка агенција.
„Денешните резултати ќе бидат различни. Постигнавме договор за многу прашања, остануваат уште неколку“, изјави извор од египетските безбедносни сили за Ројтерс.
И палестински функционер за Ројтерс изјави дека овој пат ситуацијата изгледа подобра.
Катар и Египет учествуваат во преговорите за прекин на огнот, кој накратко беше постигнат во ноември. Преговорите се во застој, пишува Ројтерс, поради барањата на Хамас да се обезбеди крај на седуммесечната израелска офанзива врз Газа.
Хамас инсистира на тоа дека договорот вклучува конкретна посветеност за завршување на војната, но Израел не е подготвен да се согласи на тоа додека Хамас е во Газа. Според Би-Би-Си, сегашните преговори може да опфатат 40-дневен прекин на огнот, ослободување на заложниците и палестинските затвореници од затворите во Израел.
Египет се обиде да ги оживее преговорите и минатиот месец, вознемирен од можниот израелски напад врз Рафах, град на југот на Газа во близина на границата со Египет, во кој живеат повеќе од милион Палестинци. Израелскиот напад на овој дел може да нанесе огромен удар и на хуманитарните операции во Газа.
Војната започна откако Хамас започна напад во јужен Израел на 7 октомври во кој загинаа 1.200 луѓе и зедоа 252 заложници. Израел потоа започна напади врз Газа, а повеќе од 34.600 Палестинци беа убиени, според Министерството за здравство на Газа.
Вучиќ за кинеската телевизија: Србија ја поддржува политиката на една Кина
Србија цврсто се придржува до принципот на една Кина и смета дека Тајван е дел од Кина, изјави српскиот претседател Александар Вучиќ во интервју за кинеската централна телевизија CCTV пред посетата на кинескиот претседател Си Џинпинг на Србија.
„Знаете, кај нас сè е многу едноставно, затоа што знаеме што е Повелбата на ОН, знаеме како треба да функционира барем меѓународниот јавен поредок и знаеме дека имаме пријател. И затоа секогаш лесно велиме - па Тајван е Кина, точка“, рече Вучиќ.
Пекинг го третира Тајван како своја одметничка провинција, додека Тајван се гледа себеси како суверена држава.
Вучиќ даде слична изјава за кинеските медиуми во февруари 2024 година.
Кинескиот претседател Си Џинпинг ќе ја посети Србија на 7 и 8 мај во рамки на европската турнеја во која се и Франција и Унгарија.
Ова е прва посета на кинески претседател на Европа во последните пет години.
Посетата на Србија во Пекинг беше најавена како дополнително зајакнување на „челичното пријателство“ на двете земји.
Официјални лица на двете земји со години ги опишуваат нивните односи како „чесно пријателство“.
Белград и Пекинг се договорија за клучните политички прашања за двете земји Кина не ја признава независноста на Косово, кое се отцепи од Србија во 2008 година, додека Србија се залага за политика на една Кина.
Официјален Белград смета на поддршката на Кина во Советот за безбедност на Обединетите нации во врска со непризнавањето на државноста на Косово.
Српската влада претходно го привлече вниманието на Вашингтон и Брисел кога купи беспилотни летала и системи за противракетна одбрана од Кина, како и илјадници системи за надзор со способност за препознавање лица од Huawei.
Мицкоски ја известил меѓународната заедница и ОБСЕ за изборни нерегуларности од ДУИ
Лидерот на ВМРО-ДПМНЕ, Христијан Мицкоски, тврди дека во првиот круг од претседателските избори имало нерегуларности на дел од гласачките места и за тоа ја известил меѓународната заедница и претставници на ОБСЕ/ОДИХР. Според него членови на ДУИ се вклучени во овие нерегуларности.
„Ако ме прашувате за изборните нерегуларности кои беа случај во првиот изборен круг, а за кои причина беше ДУИ, јас очекувам такво нешто да се случи и во вториот круг. Ние до претставниците на меѓународната заедница, до ОБСЕ/ОДИХР, доставивме список на избирачки места, кадешто во определен врменски интервал гласањето е во просек помалку од една минута, што наведува дека таму имаме полнење на кутии и на тие избирачки места, чудно, но вистинито, фингер-принт апаратите не работеле во тој период“,
рече Мицкоски.
Тој очекува нешто слично да се случува и во вториот круг, но вели дека овој пат се подготвени, го информиравле и МВР да ги засили своите припадници таму. Потенцираше дека сомнежите се за избирачки мета во скопски Сарај, Липково, Арачиново.
Претседателот на ВМРО-ДПМНЕ обвинува и дека ДУИ повеќе од 20 години на два начина добива гласови. Со епска манипулација и повикување на 2001 и паралелно местење тендери и второ, преку местенки, закани и поткуп.
„Ја повикувам и меѓународната заедница да не го факторизира криминалот на ДУИ, бидејќи тие сега истураат огромни количини кеш, а потоа на тој начин сакаат да бидат дел од Владата за повторно да ги вратат тие количнии кеш. Меѓународната заедница будно да го следи процесот, ова ги поминува условите во определени места во многу понеискусни демократии од македонската. Можам да кажам дека високи функцинери, дури и членови на Влада го прават ова, придружувани од припадници на МВР коишто се легитимираат кога ќе бидат фатени во процесот кога се случуваат овие притисоци и поткупи“, рече Мицкоски.
Претходно и од албанската опозициска коалиција ВЛАН обвинија за изборни нерегуларности на првиот круг од претседателските избори.
Вториот круг заедно со парламентарни избори се одржува на 8 мај.
Во црквата „Св. Спас“ одбележани 121 година од смртта на Гоце Делчев
Во црквата „Св. Спас“ во Скопје денеска со положување цвеќе пред гробот на Гоце Делчев беа одбележани 121 година од неговата смрт.
Цвеќе положија претседателот на државата Стево Пендаровски, владина делегација предводена од министерката за одбрана Славјанка Петровска и министерката за животна средина и просторно планирање Каја Шукова, собраниска делегација составена од Дарко Каевски, Даниела Николова и Велика Стојкова-Серафимовска, како и здруженија на граѓани.
Пред вечното почивалиште на Делчев се поклонија и партиска делегација на СДСМ предводена од потпретседателката на партијата Сања Лукаревска и вицепремиерот за европски прашања Бојан Маричиќ, партиска делегација на ВМРО-ДПМНЕ преводена од лидерот на партијата Христијан Мицкоски, кандидатката за претседател на државата од ВМРО-ДПМНЕ Гордана Силјановска-Давкова, министерот за внатрешни работи во техничката Влада Панче Тошковски.
Точно напладне во Собранието на Северна Македонија се доделува државната награда „Гоце Делчев“ за 2024 година за особено значајни остварувања во областа на науката. Добитници на државната награда „Гоце Делчев“ годинава се проф. д-р Роберт Хадсон и проф. д-р Иван Додовски за делото „Долга транзиција на Македонија:од независноста до Преспанскиот договор и потоа“ и д-р Ана Мартиноска и м-р Жарко Иванов за делото „Тажачки песни од скопскиот земјотрес во 1963г.“ (од архивските материјали на Васил Хаџиманов).
Годишнината од смртта на Делчев ќе биде одбележана и во Штип каде се наоѓа истоимениот државне Универзитет. Според агендата, на одбележувањето ќе се обратат ректорот на Универзитетот Дејан Мираковски и градоначалникот на Штип Иван Јорданов.
Делчев, кој пред повеќе од еден век го разбра светот како поле за културен натпревар на народите, беше убиен од османлиската војска на 4 мај 1903 година во селото Баница, на пат кон Сер. По убиството на 4 мај 1903-та, неговите посмртни останки се чувале во Баница, до 1917 година, кога биле пренесени во Ксанти, а потоа во Софија. До 1923 година, ковчежето со коските се чувало во домот на Михаил Чаков. Останките на Делчев на 11 октомври 1946 година биле пренесени во црквата „Свети Спас“ во Скопје.
За изборите на 8 мај акредитирани 1078 домашни и 770 странски набљудувачи
За вториот круг од претседателските избори и парламентарните избори на 8 мај акредитирани се вкупно 1999 набљудувачи, преведувачи и странски новинари. Најмногу акредитирани се домашни набљудувачи - 1078. Изборите ќе ги следат и 770 странски набљудувачи за чии потреби се ангажирани и 85 преведувачи. За известување од изборите, според податоците на Државната изборна комисија, акредитирани се 66 странски новинари.
Најмногу домашни набљудувачи акредитирало Здружението за развој на општествено - социјални иновации „ВАКЕ УП“ Скопје - 752, потоа Фондација Ромите за демократија - 151, Цивил - 82, Центарот за безбедносни истражувања - 46, Институтот за меѓународни односи и стратегии Охрид - 20, Националниот ромски центар Куманово - 14, Здружението за промоција и развој инклузива Куманово - 12 и Македонскиот центар за културен развој - еден набљудувач.
Специјалната мисија за проценка на изборите на ОБСЕ/ОДИХР има акредитирано 410 набљудувачи, 14 експерти и 31 преведувач, најмногу од странските набљудувачи. Парламентарното собрание на ОБСЕ (OSCE PA) има акредитирано 138 набљудувачи, Амбасадата на Соединетите американски држави во Скопје - 68 набљудувачи и 33 преведувачи, Парламентарното собрание на Советот на Европа - ад хок комисијата за набљудување на претседателските избори во Република Северна Македонија - 33 набљудувачи и 20 преведувачи, Иницијативата за дијалог и демократија Силба 30, Централната изборна комисија - Република Косово - 13, Европскиот парламент - 12 и други.
За информирање од изборите се акредитирани и 66 новинари и медиумски работници од најголемите балкански и регионални медиуми, но и од Ројтерс, Асошиејтед прес, Ал Џезира, Франс прес.
Првиот круг од претседателските избори на 24 април го набљудуваа 1601 набљудувач односно 915 домашни и 544 странски набљудувачи, како и 84 преведувачи и 58 странски новинари.
На 8 мај во земјава се одржуваат двојни избори, вториот круг од претседателските избори и парламентарните избори. На првиот круг од претседателските избори најмногу гласови освои кандидатката на ВМРО-ДПМНЕ, Гордана Сиљановска-Давкова, пред кандидатот на СДСМ и актуелен претседател, Стево Пендаровски кој се најде на второ место по освоени гласови.
На годишнината од масовното убиство во Србија медиумите да ја прекинат програмата во 22:32 часот
Во сабота, на 4 мај, ќе се наврши една година од масовното убиство во селата Мало Орашје и Дубона во Србија, кога У.Б. (21) уби девет и рани тринаесет лица.
Најмладата жртва е четиринаесетгодишниот Никола, а најстариот дваесет и петгодишниот Петар Митровиќ. Масовното убиство е извршено ден по повеќекратните убиства во основното училиште „Владислав Рибникар“ во Белград.
Никола Милиќ (14), Александар Миловановиќ (17), Марко Митровиќ (18), Лазар Миловановиќ (19), Немања Стевановиќ (21) и Петар Митровиќ (25), кои починаа во болница речиси два месеци по злосторството. Во Дубона се убиени братот и сестрата Милан (22) и Кристина Паниќ (19) и Далибор Тодоровиќ (24).
По повод годишнината од злосторството, Градот Смедерево денеска организира комеморативна програма во Мали Орашје.
Најавено е дека за време на официјалната програма ќе биде прикажан документарниот филм „Небесно друштво“ со сведоштва за животите, успесите и талентите на загинатите.
Во спомен на жртвите, на теренот во близина на местото на злосторството ќе се одигра меморијален фудбалски турнир во организација на ФК „Равни Гај“, со цел собирање помош за континуирано закрепнување на повредените.
Регулаторното тело за електронски медиуми (РЕМ) ги повика медиумите да ја прекинат програмата во 22:32 часот, кога се случи масовното убиство.
У.Б. е осомничен дека по пукањето во Мали Орашје со автомобил пристигнал во селото Дубона кај Младеновац, на десетина километри, каде ги убил полицаецот Милан Паниќ, неговата сестра Кристина Паниќ и Далибор Тодоровиќ.
Вишото јавно обвинителство Смедерево поднесе обвинителен акт против напаѓачот и тој е обвинет дека со пукање со автоматска пушка и пиштол убил девет лица, од кои двајца малолетни.
Тој се обидел да им ги одземе животите на уште 20 луѓе, од кои 12 ранил.
Во обвинението се вклучени и неговиот татко, вујко и братот на вујкото од Крагуевац.
Истрагата утврдила дека таткото на напаѓачот Радиш Б., во куќата неовластено чувал поголемо количество огнено оружје, муниција и експлозивни материјали.
Г. и Б. поголема количина оружје, муниција и експлозиви во куќата и помошната просторија.
Српскиот претседател Александар Вучиќ положи цвеќе во меморијалниот парк во Мали Орашје на местото каде пред една година загинаа шест лица, објавено е денеска на неговиот Инстаграм профил.
„Со најдлабока почит им оддавам почит на невините жртви на бесмислената кампања која зад себе остави очај, тага и пустош. Како родител чувствувам огромна болка за изгубените животи и го споделувам страдањето на семејствата кои останаа без нивното највредно богатство, без нивните деца“, напиша Вучиќ.
Тој порача дека државата нема да дозволи „злосторството да остане неказнето, победата на злото над правдата и злосторствата над човештвото“.
Венец во спомен паркот во Мали Орашје денеска положи и српскиот премиер Милош Вучевиќ.
Грузискиот премиер го брани законот за „странски агенти“
Грузискиот премиер Иракли Кобахиџе продолжува да го брани законот за „странски агенти“ што предизвика масовни протести во Тбилиси, велејќи дека е неопходно да се постигне „деполаризација“, во согласност со препораките на Европската унија.
Кобахидзе на 3 мај рече дека во разговор со претседателот на Европскиот совет, Шарл Мишел, го кажал своето разочарување што партнерите на Грузија „не сакаат да се вклучат во суштински дискусии“ за нацрт-законот и дека „сè уште не сме слушнале никакви контрааргументи против оваа предложена легислатива“.
Нацрт-законот, кој ќе бара од граѓанските организации и медиумите да даваат отчет за финансирањето од странство и да ги подложи на владин надзор, предизвика масовни протести во главниот град на Грузија.
На 3 мај, имаше големи тензии во Тбилиси при судир во кој безбедносните сили употребија сила, вклучително и гумени куршуми, за да ги разбијат демонстрантите.
Кобахиџе напиша на социјалната мрежа X, дека предложената легислатива „е единствено насочена кон промовирање на транспарентноста и одговорноста на релевантните организации во однос на грузиското општество“.
Кобахиџе, исто така, ги повтори наводите за „активна вмешаност на организации финансирани од странство во два обиди за револуции во Грузија помеѓу 2020 и 2023 година“.
Во претходен твит на 3 мај, Кобахиџе ги критикуваше Соединетите Држави, еден од најголемите поддржувачи на Грузија, дека даваат „лажни“ изјави за законот.
Кобахиџе, исто така, ја обвини поранешната американска амбасадорка во Грузија, Кели Дегнан, која беше на таа позиција од 2020 до 2023 година, како и невладините организации (НВО) финансирани од странство за наводно поддршка на два обиди за револуции.
Стејт департментот на САД не одговори веднаш на барањето за коментар.
Грузија е кандидат за членство во Европската унија и исто така побара членство во одбранбената алијанса на НАТО.
Советникот за политика на Стејт департментот на САД, Дерек Шолет, кој го повика Хобахиџе да го повлече законот за „странски агент“, на 3 мај рече дека Грузија е на точка на свртување, а нејзините евроатлански аспирации сега висат на конец.
„Сè уште има простор да се вратиме на патот што грузискиот народ го сака и заслужува“, напиша Шоле на X.
Откако беше усвоено второто читање на ревидираната легислатива на законот на 1 мај, десетици илјади демонстранти излегоа на улиците во Тбилиси, што доведе до десетици притворања и повреди меѓу демонстрантите.
Во најмалку осум случаи на 1 мај, жртвите тврдеа дека, покрај водени топови и солзавец, полицијата користела и гумени куршуми. РСЕ собра изјави на очевидци, фотографски докази за повреди, интервјуираше тројца од повредените и ги сними гумените куршуми на местото каде што, наводно, биле испукани.
Тензиите остануваат високи. Доцна на 3 мај и рано утрото на 4 мај, главната авенија Руставели во Тбилиси повторно се појави блокирана, при што некои демонстранти држат свеќи и знамиња на ЕУ и Грузија во црквата Кашвети.
Нацрт-законот е спореден со слично законодавство во Русија кое го замолчува несогласувањето и ги задушува независните медиуми и може да опфати казни за сè уште недефинирани кривични дела за невладините организации и медиумите кои не известуваат за финансирање од странство.
Третото и последно читање на предлог-законот се очекува на 17 мај.
Грузиската претседателка Саломе Зурабишвили, која се огради од политиката на владејачката партија, вети дека ќе стави вето на законот доколку тој биде формално усвоен, како што се очекуваше. Сепак, Зурабишвили рече дека партијата Грузиски сон има доволно гласови за да го отфрли нејзиното вето.
Зурабишвили го опиша нацрт-законот како „руски закон по суштина“ и рече дека владата е „склона да прави отстапки кон Русија“ и се обидува да го повтори „начинот на кој Русија успеа навистина да го потисне граѓанското општество“.
Грузија ја поднесе својата апликација за пристапување во Европската унија во март 2022 година, непосредно по целосната инвазија на Русија на Украина, која како Грузија е поранешна советска република.
Европската унија во декември официјално ѝ додели на Грузија кандидатски статус за да се приклучи на блокот. Анкетите покажаа дека поддршката за членство во ЕУ меѓу Грузијците минатата година изнесуваше речиси 90 отсто.
Мултимедија
Најпосетени
Што треба да знаете