По средбата со дипломатите на европско-американскиот тим во Белград на 20 јануари, кој се уште не е објавен, претседателот на Србија Александар Вучиќ изјави дека е подготвен да го прифати концептот и да работи на имплементација на планот за нормализација на односите меѓу Србија и нејзината поранешна покраина Косово.
Неколку дена подоцна, ситуацијата доведе до фактот владејачката Српска напредна партија (СНС), на чие чело е Вучиќ, јавно да му изрази поддршка на претседателот на Србија.
Пич: Ни Србија, ни Косово не треба да го сметаат спроведувањето на договорите како отстапки
Косово прогласи независност во 2008 година, но се уште е „табу“ тема за политичарите во Србија. Независноста не ја признаа ниту партиите кои беа на власт пред СНС, а кои денес се претежно во опозиција.
Поддршка на планот
Либерално-демократската партија (ЛДП) даде отворена поддршка за прифаќање на предлогот за Косово. Оваа партија нема претставници во српското Собрание. Претседателот на ЛДП, Чедомир Јовановиќ, во соопштение за медиумите на 22 јануари рече дека овој предлог е „последна шанса конечно да се стави крај на косовскиот проблем по децении талкање“.
„Времето што го потрошивме на себе отфрлајќи ги претходните предлози го направи ова општество најнесреќно во Европа, па денес се давиме во национализам, кој нè уништи нас и сè околу нас“, напиша Јовановиќ. Тој додаде дека секое идно решение ќе биде понеповолно за Србија.
Во своето соопштение, регионалната опозициска партија Лига на социјалдемократите на Војводина (ЛСВ) побара од Вучиќ „што поскоро да го прифати договорот за меѓусебните односи меѓу Србија и Косово“. Оваа партија нема претставници во Собранието на Србија, а има пет пратеници во Собранието на Војводина.
Гeрвала: Косово нема да бара начини да формира Заедница за Србите, бидејќи го прекршува Уставот
Претседателот на Српското движење за обнова (СПО) и поранешен шеф на српската дипломатија, Вук Драшковиќ, на својот профил на Твитер напиша дека планот за Косово „мора да се прифати“.
„Секој друг план би бил неповолен за Србија и за Србите во Косово. Да се потсетиме на трагичните искуства и последици поради сите планови што не ги прифативме во воениот распад на Југославија“, вели Драшковиќ.
Барања за објавување на планот
Од друга страна, претседателот на опозициската Партија на слободата и правдата (СПП), Драган Ѓилас, гостувајќи на ТВ Прва на 22 јануари, рече дека е потребно граѓаните прво да го видат предлогот на ЕУ за Косово и дека за него треба да се расправа во Собранието. ССП е најголемата опозициска партија во српскиот парламент, а нејзиниот лидер е поранешен пратеник на Демократската партија, која беше на власт пред да дојдат на власт прогресивците во 2012 година.
„За мене би било кривично дело некој да го признае Косово, но за мене би било злосторство некој да им ја негира европската иднина на генерациите што доаѓаат и на нашите деца. Србија е европска земја. Ние сме европски нација“, рече Ѓилас.
Поранешниот српски претседател Борис Тадиќ на 21 јануари на својот Твитер профил напиша „Недозволиво е претседателот на државата да изрази подготвеност за спроведување на принципите на тој договор без опсежни консултации со надлежните институции“.
Критики на планот
Претседателот на десно ориентираното парламентарно движење Двери Бошко Обрадовиќ побара итна седница на Националното собрание за да можат пратениците да се запознаат со предлогот на ЕУ, како и со „опасностите и предизвиците што ќе бидат поставени. пред Србија“.
„Јас не сум од оние во опозицијата кои навиваат Вучиќ да го предаде Косово за да го нападне и уништи. Треба да извршиме притисок врз актуелната власт и во Собранието и на улични протести за државата Србија да го отфрли Ултиматум на Запад или Вучиќ поднесе оставка ако му е премногу товар“, напиша Бошко Обрадовиќ на својот Твитер профил.
Вучиќ: Секоја форма на признавање на Косово и отстапка за членство во ОН се нашите црвени линии
И претседателот на десничарската опозициска Нова демократска партија на Србија (ДСС), Милош Јовановиќ, пред коалицијата НАДА, побара да се објави содржината на планот на ЕУ за Косово „бидејќи за судбината на државата не може да се преговара тајно и без српскиот народ“.
Претседателот на Народната партија и поранешен шеф на дипломатијата на Србија, Вук Јеремиќ, на 22 јануари на Твитер напиша дека „не смее да се дозволи седиштето на Приштина во ОН“.
Косовски аналитичари, топката е кај Курти
Политичките аналитичари во Приштина сметаат дека откако претседателот на Србија Александар Вучиќ, посочил дека ќе го прифати германско-францускиот план за Косово сега е топката кај премиерот на Косово Албин Курти, на кој ќе му биде тешко да не го прифати тој предлог.
Аналитичарот Или Хоџа за ТВ Дукаџини изјави дека Курти тешко ќе го отфрли формирањето на Заедницата на општини со српско мнозинство (ЗСО) по евентуалното прифаќање на француско-германскиот план од страна на Вучиќ.„Ќе биде многу тешко Курти да ја одбие Заедницата. За да се надмине оваа ситуација, треба да има дијалог со политичките актери на Косово или да одиме на нови парламентарни избори“, рече Хоџа.
Од друга страна, аналитичарот Астрит Гаши вели дека Србија ќе го прифати секој план што не значи официјално признавање на Косово. „Топката е во дворот на косовскиот премиер Албин Курти. Тој е во проблематична ситуација. Доколку не успее да ги убеди посредниците во своите постапки, тоа ќе се смета за нарушување на мирот. Со оваа акција Србија ја смени играта“, додава тој.
Поранешниот министер во Владата на Косово, Дардан Гаши изјави дека Вучиќ го подготвува патот за прифаќање на француско-германскиот план. „Она што го направи Вучиќ е интересен потег на Србија што го става Курти во тешка ситуација“, рече тој. Според него, доколку Србија го потпише документот поврзан со овој план, нема да има причина петте земји од ЕУ да не го признаат Косово.
Аналитичарот Дибран Хоџа изјави дека претстојат тешки денови за Косово, по последниот потег на Србија. „Ако ја формираме Заедницата на српски општини и не добиеме директно признавање од Србија, тогаш што сме добиле? Каква гаранција имаме, ќе има ли конечен договор?“, додаде Хоџа.
Аналитичарот Исмаил Ташоли оцени дека и Косово и Србија веќе го прифатиле француско-германскиот план. „Во принцип, двајцата лидери веќе го прифатија француско-германскиот план. Но и овој план има многу непознати. Курти и ЗСО се на еднонасочна улица. Ќе излезе повреден дали ќе прифати или не. Ако го потпише ќе одговара. Ако не го потпише, ќе има политички проблеми“, вели Ташоли.
